Αναλφαβητισμός
Ορισμός
Ως αλφαβητισμός νοείται η ικανότητα του διαβάσματος, της γραφής, και της χρήση της αριθμητικής. Η σύγχρονη έννοια του όρου έχει επεκταθεί και περιλαμβάνει τη δυνατότητα χρήσης της γλώσσας, των αριθμών, των εικόνων, των υπολογιστών, και άλλων βασικών μέσων για την κατανόηση, την επικοινωνία, την απόκτηση χρήσιμων γνώσεων.
Πηγή ορισμού: https://el.wikipedia.org/wiki/Αλφαβητισμός
Αναλφαβητισμός, με την κλασική έννοια του όρου, είναι η άγνοια των στοιχειωδών γραμμάτων, η αδυναμία ανάγνωσης και γραφής. Ο ορισμός της UNESCO (27.11.1978) που αποδέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1987) κατατάσσει ως «αναλφάβητα τα άτομα που δεν είναι ικανά να διαβάσουν και να γράψουν κατανοώντας μια απλή και σύντομη έκθεση γεγονότων σχετική με την καθημερινή τους ζωή».
Πηγή ορισμού: https://el.wikipedia.org/wiki/Αλφαβητισμός
Αναλφαβητισμός, με την κλασική έννοια του όρου, είναι η άγνοια των στοιχειωδών γραμμάτων, η αδυναμία ανάγνωσης και γραφής. Ο ορισμός της UNESCO (27.11.1978) που αποδέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1987) κατατάσσει ως «αναλφάβητα τα άτομα που δεν είναι ικανά να διαβάσουν και να γράψουν κατανοώντας μια απλή και σύντομη έκθεση γεγονότων σχετική με την καθημερινή τους ζωή».
Μορφές αναλφαβητισμού
- Οργανικός αναλφαβητισμός: Αφορά τους ανθρώπους εκείνους που δε διδάχθηκαν ποτέ γραφή και ανάγνωση, άρα δε φοίτησαν ποτέ στο σχολείο και κατά συνέπεια, ο γενικός/οργανικός αναλφαβητισμός δηλώνει την παντελή άγνοια ανάγνωσης και γραφής.
- Λειτουργικός αναλφαβητισμός: Αφορά τους ανθρώπουςεκείνους που διδάχθηκαν γραφή και ανάγνωση, αλλά στη συνέχεια δεν καλλιέργησαν αυτές τις γνώσεις, με αποτέλεσμα να ατονήσουν και να ξεχαστούν.
- Τεχνολογικός ή ψηφιακός αναλφαβητισμός: Αφορά τους ανθρώπουςεκείνους που δεν μπορούν να χειριστούν ή δεν διαθέτουν πόρους για να προμηθευτούν ηλεκτρονικές, ψηφιακές ή ηλεκτρικές συσκευές βελτιώνοντας έτσι τις προσωπικές και επαγγελματικές τους δεξιότητες.
|
|
Αίτια
![Picture](/uploads/9/6/3/9/9639573/illiterate_orig.png)
- Οικονομικοί λόγοι: Α) Η ανάγκη για βιοπορισμό οδηγεί στην αναζήτηση εργασίας από την παιδική ηλικία και επομένως στην απομάκρυνση από τα εκπαιδευτικά κέντρα. Β) Οικονομική και κοινωνική καθυστέρηση, χαμηλό βιοτικό επίπεδο, αδυναμία ίδρυσης σχολείων.
- Έλλειψη κρατικής μέριμνας: Το κράτος συχνά δεν εξασφαλίζει σε αποκεντρωμένες περιοχές την πρόσβαση σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Πολλά παιδιά αναγκάζονται να μετακινούνται πολλά χιλιόμετρα καθημερινά για να παρακολουθήσουν τη βασική εκπαίδευση.
- Κοινωνικές ανισότητες: Ο αναλφαβητισμός συνδέεται στενά με τη φτώχεια και την κοινωνική περιθωριοποίηση (για παράδειγμα τα παιδιά αναλφάβητων γονιών έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να μείνουν αναλφάβητα).
- Προκαταλήψεις, στερεότυπα, κοινωνικός και φυλετικός ρατσισμός.
- Μετανάστευση, προσφυγιά.
- Πόλεμος: Αλλεπάλληλες πολεμικές περιπέτειες - μακρόχρονη υποδούλωση σε ξένους κατακτητές.
- Πολιτικά συμφέροντα: Προσπάθεια πολιτικής χειραγώγησης και εκμετάλλευσης των αναλφάβητων από ανελεύθερα καθεστώτα.
- Η ευθύνη της οικογένειας: Χαμηλό πνευματικό επίπεδο - περιορισμένες πνευματικές δυνατότητες - Μεγάλος αριθμός νομάδων, κτηνοτρόφων - Διασπορά μεγάλου τμήματος πληθυσμού σε μικρούς αγροτικούς οικισμούς.
Ειδικά για τον λειτουργικό αναλφαβητισμό:
- Η εγκατάλειψη του σχολείου για λόγους κοινωνικούς ή βιοποριστικούς από πολύ μικρή ηλικία.
- Πολλά παιδιά μπαίνουν από μικρή ηλικία στην παραγωγική διαδικασία με αποτέλεσμα να παραμελούν την εκπαίδευσή τους.
- Η εξειδίκευση: Στην προσπάθεια για επαγγελματική επιτυχία οδηγεί σε συνεχή εξειδίκευση που δεν βοηθά στη συντήρηση των γενικών γνώσεων που αποκτήθηκαν στο σχολείο.
- Οι ραγδαίες εξελίξεις: Ιδιαίτερα στα τεχνολογικά επιτεύγματα όπου οι εξελίξεις είναι συχνά πιο γρήγορες από την ικανότητα του μέσου ανθρώπου να αφομοιώσει τη νέα γνώση, ιδιαίτερα αυτού που δεν ασχολείται με την ταχνολογία συστηματικά.
Συνέπειες
Σε ατομικό επίπεδο:
- Ο αναλφάβητος εξαρτάται από τους άλλους ανθρώπους - συχνά γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης.
- Αδυναμία εύρεσης εργασίας - περιορισμένοι οι τομείς απασχόλησης.
- Υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου - πρωτόγονος ο τρόπος διαβίωσης.
- Ο αναλφάβητος βυθίζεται σε σκοτάδι αμάθειας, είναι δέσμιος προκαταλήψεων, προλήψεων, δεισιδαιμονιών χειραγωγείται εύκολα, φανατίζεται, γίνεται άβουλο ενεργούμενο - είναι πνευματικά ανελεύθερος.
- Διακατέχεται από ανασφάλεια, συμπλέγματα κατωτερότητας, φόβο.
- Παρεμποδίζεται η συμμετοχή στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα.
- Ο αναλφαβητισμός λειτουργεί ανασταλτικά για την ανάπτυξη των συμμετοχικών θεσμών (όπως για παράδειγμα των συνεταιρισμών).
- Ο αναλφάβητος δεν μπορεί να ενημερωθεί, να γνωρίσει τα πολιτικά προγράμματα και άρα να επιλέξει ορθά.
- Δεν έχει σαφή αντίληψη των ατομικών και κοινωνικών πολιτικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων í δυσχεραίνεται η ομαλή ένταξή του στο κοινωνικό σύνολο.
- Κωλυσιεργείται η επικοινωνία του με τους άλλους - ο αναλφάβητος αδυνατεί να εξωτερικεύσει τον εσωτερικό του κόσμο í απομόνωση, εσωστρέφεια.
- Αδυναμία επαφής με το γλωσσικό κώδικα, άρα και με την πολιτισμική παράδοση και την εθνική ταυτότητα
Σε κοινωνικό επίπεδο:
- Μένει ανεκμετάλλευτο πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό (κλίσεις, δεξιότητες...).
- Ο αναλφαβητισμός αποτελεί τροχοπέδη για την τεχνολογική χειραφέτηση των λαών í αναστέλλει την οικονομική ανάπτυξη, ενισχύει την οικονομική εξάρτηση των χωρών και διευρύνει το χάσμα μεταξύ των αναπτυσσόμενων και αναπτυγμένων χωρών.
- Ευνοείται η ανάπτυξη φαινομένων κοινωνικής απόκλισης, ο κοινωνικός ρατσισμός - υποθάλπονται οι κοινωνικές ανισότητες.
- Ο αναλφαβητισμός των γυναικών απαγορεύει την κοινωνική και οικονομική χειραφέτηση της γυναίκας.
- Δυσχεραίνει τις δημοκρατικές διαδικασίες (οι αναλφάβητοι αδυνατούν να συμμετέχουν σε συλλογικές δραστηριότητες) - ευνοούνται τα ολοκληρωτικά καθεστώτα.
- Οι χώρες με υψηλό δείκτη αναλφαβητισμού δεν μπορούν να διαφυλάξουν τον πολιτισμό τους και να κατοχυρώσουν τις αξίες τους í ευκολότερη η πολιτιστική αλλοτρίωση.
- Οι χώρες αυτές προβάλλουν μία αναξιοπρεπή εικόνα στο διεθνή χώρο.
- Διαιωνίζεται ο διαχωρισμός των λαών σε υπανάπτυκτους και αναπτυγμένους.
- Αδυναμία γόνιμης επαφής με άλλους πολιτισμούς (“ο αναλφαβητισμός είναι εμπόδιο στην αλληλοδιείσδυση των πολιτισμών και στον αμοιβαίο εμπλουτισμό τους”).
“ο αγώνας κατά του αναλφαβητισμού πρέπει να είναι μια συλλογική διαδικασία συνειδητοποίησης, ενεργοποίησης, κινητοποίησης και απελευθέρωσης των ανθρώπων και γι’ αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα αυτών που αφορά άμεσα : των ίδιων των αναλφάβητων.(...) Η καταπολέμηση του αναλφαβητισμού δεν πρέπει να επαφίεται μόνο στο κράτος. Είναι υπόθεση και των εργατικών οργανώσεων, των γεωργικών συνεταιρισμών, των αγροτικών και πολιτιστικών συλλόγων, των πολιτικών οργανώσεων των εργαζομένων και γενικά όλων των λαϊκών συλλογικών φορέων.”
(Αντιτετράδια της εκπαίδευσης)
“Η εκπαίδευση είναι δικαίωμα όλων... Τα κράτη είναι υπο χρεωμένα να την εξασφαλίζουν στον πληθυσμό τους χωρίς διακρίσεις”.
(Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου).
(Αντιτετράδια της εκπαίδευσης)
“Η εκπαίδευση είναι δικαίωμα όλων... Τα κράτη είναι υπο χρεωμένα να την εξασφαλίζουν στον πληθυσμό τους χωρίς διακρίσεις”.
(Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου).
Καταπολέμηση του φαινομένου
- Κατοχύρωση του δικαιώματος στη μόρφωση για όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από φυλή, φύλο, θρήσκευμα, κοινωνική ή οικονομική κατάσταση (να παρέχεται υποχρεωτικά η στοιχειώδης τουλάχιστον μόρφωση).
- Απαγόρευση της παιδικής εργασίας.
- Να δημιουργηθούν σύγχρονα εκπαιδευτικά κέντρα ιδιαίτερα στις αγροτικές και τις υποβαθμισμένες περιοχές.
- Ενίσχυση των προγραμμάτων επιμόρφωσης για τους ενήλικες αναλφάβητους - τμήματα υποδοχής για τα παιδιά των παλιννοστούντων.
- Το κράτος να παρέχει οικονομική υποστήριξη στις οικογένειες των οικονομικά ασθενέστερων μαθητών ώστε να μην αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους.
- Ενεργοποίηση των διεθνών οργανισμών (ιδ. UNESCO).
- Εκστρατεία ενημέρωσης από τα MME για τα ειδικά προγράμματα επιμόρφωσης των ενηλίκων αναλφάβητων.
(Τα κείμενα και οι ασκήσεις που ακολουθούν αποτελούν επιλογή από την τράπεζα θεμάτων του υπουργείου παιδείας)
Κείμενο 1: Αναλφάβητα 250 εκατομμύρια παιδιά λόγω κακής ποιότητας εκπαίδευσης
Σύμφωνα με την UNESCO1 περίπου 250 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν διαθέτουν ούτε βασικές ικανότητες ανάγνωσης, ούτε στοιχειώδεις δεξιότητες στα μαθηματικά.
Η κρίση στην εκπαίδευση αφήνει πίσω της μια κληρονομιά αναλφαβητισμού, η οποία είναι περισσότερο διαδεδομένη από ό,τι είχε εκτιμηθεί, αναφέρει στην ετήσια έκθεσή του, το 2013-2014, ο Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός του ΟΗΕ2. Από τα 250 εκατομμύρια ανεκπαίδευτα σε όλο τον κόσμο παιδιά, μόλις τα 130 εκατομμύρια ολοκλήρωσαν τα τέσσερα πρώτα σχολικά έτη, ενώ τα υπόλοιπα φοίτησαν για μικρότερο χρονικό διάστημα ή και καθόλου, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο επικεφαλής της UNESCO Νέας Υόρκης. Περίπου 175 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας από 15 έως και 24 ετών δεν μπορούν να διαβάσουν ολόκληρη ή μέρος μιας πρότασης. Το ένα τρίτο του ποσοστού αυτού είναι γυναίκες από τη Νότια και Δυτική Ασία. Πιο ανησυχητικό είναι το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε χώρες της Αφρικής, γιατί, παρόλο που στην πλειονότητά τους τελειώνουν το δημοτικό, δεν έχουν μάθει τα βασικά στην ανάγνωση και τα μαθηματικά.
Στο ένα τρίτο των χωρών που αναλύθηκαν, με βάση την έκθεση, λιγότερο από τα τρία τέταρτα των καθηγητών εκπαιδεύονται σύμφωνα με τα εθνικά πρότυπα. Η Γενική Διευθύντρια της UNESCO δήλωσε: «Οι εκπαιδευτικοί έχουν το μέλλον αυτής της γενιάς στα χέρια τους. Χρειάζεται να προσληφθούν 5,2 εκατομμύρια εκπαιδευτικοί μέχρι το 2015 και πρέπει να εργαστούμε σκληρά, ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά τη δυνατότητα για δωρεάν και ποιοτική εκπαίδευση [...] «Θα πρέπει να γίνει εφικτό, μετά το 2015, κάθε παιδί να φοιτά στο σχολείο, όπου θα του παρέχεται ουσιαστική εκπαίδευση».
Από την ιστοσελίδα της εφ. Η Καθημερινή, 30.01.2014 (διασκευή)
Κείμενο 2: Αναλφαβητισμός: Στην 35η θέση παγκοσμίως η Ελλάδα Τα στοιχεία του ΟΗΕ
Με κριτήριο τα επίπεδα του αναλφαβητισμού στα άτομα ηλικίας άνω των 15 ετών, η Ελλάδα κατατάσσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώς τα περισσότερα αναπτυγμένα κράτη του κόσμου έχουν εξαλείψει το πρόβλημα του αναλφαβητισμού. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του διεθνούς αυτού οργανισμού για την περίοδο 1995-2005, σύμφωνα με τα οποία, το ποσοστό αλφαβητισμού στην Ελλάδα διαμορφώνεται στο 96%, έναντι σχεδόν 100% σε 34 χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
Σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζεται ότι περίπου 774 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 20% του ενήλικου πληθυσμού του πλανήτη, δεν γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση, ενώ την ίδια στιγμή 75 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως είναι αποκλεισμένα από το εκπαιδευτικό σύστημα. Τα στοιχεία-σοκ παρουσίασε η UNESCO, με αφορμή τη χθεσινή, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού.
Σύμφωνα με την οργάνωση, υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στα επίπεδα αλφαβητισμού, σε προβλήματα υγείας, αλλά και σε κοινωνικά προβλήματα. Είναι ενδεικτικό ότι σε έρευνα που έγινε σε 32 χώρες, οι γυναίκες που είχαν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ήταν πέντε φορές πιθανότερο να γνωρίζουν τους κινδύνους που συνδέονται με τον ιό του AIDS, σε σχέση με τις αναλφάβητες. Ο αναλφαβητισμός συνδέεται, επίσης, με υψηλότερα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας και με κοινωνικά προβλήματα, όπως ο αποκλεισμός, η εσωστρέφεια και η απομόνωση του ατόμου. Επιβάλλεται, επομένως, συνεχής αγώνας για την καταπολέμησή του.
Κατά την UNESCO, ο στόχος που είχε τεθεί για αύξηση του αλφαβητισμού παγκοσμίως κατά 50% μέχρι το 2015 ίσως αποδειχθεί ανέφικτος3. Ωστόσο, υπάρχουν και ενθαρρυντικά μηνύματα. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των αναλφάβητων ενηλίκων εμφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 2000 μειωμένος κατά 100 περίπου εκατομμύρια.
Φ. Δημολαΐδου, από την ιστοσελίδα της εφ. Μακεδονία, 9.9.2008 (διασκευή)
Σύμφωνα με την UNESCO1 περίπου 250 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν διαθέτουν ούτε βασικές ικανότητες ανάγνωσης, ούτε στοιχειώδεις δεξιότητες στα μαθηματικά.
Η κρίση στην εκπαίδευση αφήνει πίσω της μια κληρονομιά αναλφαβητισμού, η οποία είναι περισσότερο διαδεδομένη από ό,τι είχε εκτιμηθεί, αναφέρει στην ετήσια έκθεσή του, το 2013-2014, ο Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός του ΟΗΕ2. Από τα 250 εκατομμύρια ανεκπαίδευτα σε όλο τον κόσμο παιδιά, μόλις τα 130 εκατομμύρια ολοκλήρωσαν τα τέσσερα πρώτα σχολικά έτη, ενώ τα υπόλοιπα φοίτησαν για μικρότερο χρονικό διάστημα ή και καθόλου, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο επικεφαλής της UNESCO Νέας Υόρκης. Περίπου 175 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας από 15 έως και 24 ετών δεν μπορούν να διαβάσουν ολόκληρη ή μέρος μιας πρότασης. Το ένα τρίτο του ποσοστού αυτού είναι γυναίκες από τη Νότια και Δυτική Ασία. Πιο ανησυχητικό είναι το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε χώρες της Αφρικής, γιατί, παρόλο που στην πλειονότητά τους τελειώνουν το δημοτικό, δεν έχουν μάθει τα βασικά στην ανάγνωση και τα μαθηματικά.
Στο ένα τρίτο των χωρών που αναλύθηκαν, με βάση την έκθεση, λιγότερο από τα τρία τέταρτα των καθηγητών εκπαιδεύονται σύμφωνα με τα εθνικά πρότυπα. Η Γενική Διευθύντρια της UNESCO δήλωσε: «Οι εκπαιδευτικοί έχουν το μέλλον αυτής της γενιάς στα χέρια τους. Χρειάζεται να προσληφθούν 5,2 εκατομμύρια εκπαιδευτικοί μέχρι το 2015 και πρέπει να εργαστούμε σκληρά, ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά τη δυνατότητα για δωρεάν και ποιοτική εκπαίδευση [...] «Θα πρέπει να γίνει εφικτό, μετά το 2015, κάθε παιδί να φοιτά στο σχολείο, όπου θα του παρέχεται ουσιαστική εκπαίδευση».
Από την ιστοσελίδα της εφ. Η Καθημερινή, 30.01.2014 (διασκευή)
Κείμενο 2: Αναλφαβητισμός: Στην 35η θέση παγκοσμίως η Ελλάδα Τα στοιχεία του ΟΗΕ
Με κριτήριο τα επίπεδα του αναλφαβητισμού στα άτομα ηλικίας άνω των 15 ετών, η Ελλάδα κατατάσσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώς τα περισσότερα αναπτυγμένα κράτη του κόσμου έχουν εξαλείψει το πρόβλημα του αναλφαβητισμού. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του διεθνούς αυτού οργανισμού για την περίοδο 1995-2005, σύμφωνα με τα οποία, το ποσοστό αλφαβητισμού στην Ελλάδα διαμορφώνεται στο 96%, έναντι σχεδόν 100% σε 34 χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
Σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζεται ότι περίπου 774 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 20% του ενήλικου πληθυσμού του πλανήτη, δεν γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση, ενώ την ίδια στιγμή 75 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως είναι αποκλεισμένα από το εκπαιδευτικό σύστημα. Τα στοιχεία-σοκ παρουσίασε η UNESCO, με αφορμή τη χθεσινή, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού.
Σύμφωνα με την οργάνωση, υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στα επίπεδα αλφαβητισμού, σε προβλήματα υγείας, αλλά και σε κοινωνικά προβλήματα. Είναι ενδεικτικό ότι σε έρευνα που έγινε σε 32 χώρες, οι γυναίκες που είχαν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ήταν πέντε φορές πιθανότερο να γνωρίζουν τους κινδύνους που συνδέονται με τον ιό του AIDS, σε σχέση με τις αναλφάβητες. Ο αναλφαβητισμός συνδέεται, επίσης, με υψηλότερα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας και με κοινωνικά προβλήματα, όπως ο αποκλεισμός, η εσωστρέφεια και η απομόνωση του ατόμου. Επιβάλλεται, επομένως, συνεχής αγώνας για την καταπολέμησή του.
Κατά την UNESCO, ο στόχος που είχε τεθεί για αύξηση του αλφαβητισμού παγκοσμίως κατά 50% μέχρι το 2015 ίσως αποδειχθεί ανέφικτος3. Ωστόσο, υπάρχουν και ενθαρρυντικά μηνύματα. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των αναλφάβητων ενηλίκων εμφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 2000 μειωμένος κατά 100 περίπου εκατομμύρια.
Φ. Δημολαΐδου, από την ιστοσελίδα της εφ. Μακεδονία, 9.9.2008 (διασκευή)
ΘΕΜΑΤΑ 1
Α1. Πώς συνδέεται ο αναλφαβητισμός με την υγεία και με κοινωνικά προβλήματα, σύμφωνα με την αρθρογράφο του δεύτερου κειμένου; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε παράγραφο του δεύτερου κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να γράψετε μία συνώνυμη λέξη ή ισοδύναμη φράση για καθεμιά από τις λέξεις των κειμένων με την έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο: τα βασικά, προσφέρουμε, δωρεάν, παγκοσμίως, συνδέονται.
(μονάδες 10)
Β2.Να επισημάνετε ποιες από τις τρεις παρακάτω φράσεις/προτάσεις του πρώτου κειμένου χρησιμοποιούνται με κυριολεκτική/δηλωτική και ποιες με μεταφορική/συνυποδηλωτική σημασία:
1. «250 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν διαθέτουν τις βασικές ικανότητες ανάγνωσης»
2. «μια κληρονομιά αναλφαβητισμού»
3. «Οι εκπαιδευτικοί έχουν το μέλλον αυτής της γενιάς στα χέρια τους»
(μονάδες 15)
ΘΕΜΑΤΑ 2
Α1. Ποιοι στόχοι έχουν τεθεί από την UNESCO για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού ως το 2015, σύμφωνα με τους συγγραφείς των δύο κειμένων; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος του πρώτου κειμένου (Η κρίση στην εκπαίδευση...τα μαθηματικά); Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
(μονάδες 10)
Β1. «Χρειάζεται να προσληφθούν 5,2 εκατομμύρια εκπαιδευτικοί μέχρι το 2015 και πρέπει να εργαστούμε σκληρά, ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά τη δυνατότητα για δωρεάν εκπαίδευση».
Να ξαναγράψετε την παραπάνω περίοδο λόγου, αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με τις εξής σημασιολογικά ισοδύναμες λέξεις/φράσεις: δουλέψουμε, εκπαίδευση χωρίς χρήματα, δώσουμε, είμαστε σε θέση, είναι αναγκαίο.
(μονάδες 10)
Β2. «Η Ελλάδα κατατάσσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώς τα περισσότερα αναπτυγμένα κράτη του κόσμου έχουν εξαλείψει το πρόβλημα του αναλφαβητισμού».
1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή της παθητικής σύνταξης στην πρώτη πρόταση από την αρθρογράφο.
(μονάδες 5)
2. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική και την ενεργητική σε παθητική.
(μονάδες 10)
ΘΕΜΑΤΑ 3
Α1. Πώς αποδεικνύεται η κρίση της εκπαίδευσης στο πρώτο κείμενο; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της τρίτης παραγράφου (Σύμφωνα με την…... καταπολέμησή του) του δεύτερου κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να δημιουργήσετε από μία πρόταση με κάθε αντώνυμο των παρακάτω λέξεων των κειμένων με έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στα κείμενα: διαδεδομένη, προσληφθούν, γνωρίζουν, ανέφικτος, ενθαρρυντικά.
(μονάδες 10)
Β2.α. Γιατί ο αρθρογράφος του πρώτου κείμενου προτίμησε να παραθέσει τις απόψεις της Γενικής Διευθύντριας της UNESCO μέσα σε εισαγωγικά, αντί να τις αποδώσει σε πλάγιο λόγο;
(μονάδες 5)
Β2.β. «Τα στοιχεία-σοκ παρουσίασε η Unesco, με αφορμή τη χθεσινή, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού».
1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή της σύνταξης από τον αρθρογράφο.
(μονάδες 5)
2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
(μονάδες 5
Α1. Πώς συνδέεται ο αναλφαβητισμός με την υγεία και με κοινωνικά προβλήματα, σύμφωνα με την αρθρογράφο του δεύτερου κειμένου; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε παράγραφο του δεύτερου κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να γράψετε μία συνώνυμη λέξη ή ισοδύναμη φράση για καθεμιά από τις λέξεις των κειμένων με την έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο: τα βασικά, προσφέρουμε, δωρεάν, παγκοσμίως, συνδέονται.
(μονάδες 10)
Β2.Να επισημάνετε ποιες από τις τρεις παρακάτω φράσεις/προτάσεις του πρώτου κειμένου χρησιμοποιούνται με κυριολεκτική/δηλωτική και ποιες με μεταφορική/συνυποδηλωτική σημασία:
1. «250 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν διαθέτουν τις βασικές ικανότητες ανάγνωσης»
2. «μια κληρονομιά αναλφαβητισμού»
3. «Οι εκπαιδευτικοί έχουν το μέλλον αυτής της γενιάς στα χέρια τους»
(μονάδες 15)
ΘΕΜΑΤΑ 2
Α1. Ποιοι στόχοι έχουν τεθεί από την UNESCO για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού ως το 2015, σύμφωνα με τους συγγραφείς των δύο κειμένων; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος του πρώτου κειμένου (Η κρίση στην εκπαίδευση...τα μαθηματικά); Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
(μονάδες 10)
Β1. «Χρειάζεται να προσληφθούν 5,2 εκατομμύρια εκπαιδευτικοί μέχρι το 2015 και πρέπει να εργαστούμε σκληρά, ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά τη δυνατότητα για δωρεάν εκπαίδευση».
Να ξαναγράψετε την παραπάνω περίοδο λόγου, αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με τις εξής σημασιολογικά ισοδύναμες λέξεις/φράσεις: δουλέψουμε, εκπαίδευση χωρίς χρήματα, δώσουμε, είμαστε σε θέση, είναι αναγκαίο.
(μονάδες 10)
Β2. «Η Ελλάδα κατατάσσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώς τα περισσότερα αναπτυγμένα κράτη του κόσμου έχουν εξαλείψει το πρόβλημα του αναλφαβητισμού».
1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή της παθητικής σύνταξης στην πρώτη πρόταση από την αρθρογράφο.
(μονάδες 5)
2. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική και την ενεργητική σε παθητική.
(μονάδες 10)
ΘΕΜΑΤΑ 3
Α1. Πώς αποδεικνύεται η κρίση της εκπαίδευσης στο πρώτο κείμενο; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της τρίτης παραγράφου (Σύμφωνα με την…... καταπολέμησή του) του δεύτερου κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να δημιουργήσετε από μία πρόταση με κάθε αντώνυμο των παρακάτω λέξεων των κειμένων με έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στα κείμενα: διαδεδομένη, προσληφθούν, γνωρίζουν, ανέφικτος, ενθαρρυντικά.
(μονάδες 10)
Β2.α. Γιατί ο αρθρογράφος του πρώτου κείμενου προτίμησε να παραθέσει τις απόψεις της Γενικής Διευθύντριας της UNESCO μέσα σε εισαγωγικά, αντί να τις αποδώσει σε πλάγιο λόγο;
(μονάδες 5)
Β2.β. «Τα στοιχεία-σοκ παρουσίασε η Unesco, με αφορμή τη χθεσινή, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού».
1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή της σύνταξης από τον αρθρογράφο.
(μονάδες 5)
2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
(μονάδες 5
Κείμενο: Αντιμετωπίζοντας τον αναλφαβητισμό των νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Καθώς εκατομμύρια μαθητές σχολείων από όλη την Ευρώπη προετοιμάζονται για τη νέα σχολική χρονιά, η στατιστική διαπίστωση, ότι ένας στους πέντε δεκαπεντάχρονους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στερείται των βασικών γνώσεων ανάγνωσης και γραφής, δύσκολα μπορεί να γίνει κατανοητή. Πρόκειται, βεβαίως, για ένα θέμα με σοβαρότατες κοινωνικές προεκτάσεις, αφού πιθανότατα να αποτελέσει εμπόδιο για τη μελλοντική απασχόληση αυτών των παιδιών ή και ακόμα να οδηγήσει στον κοινωνικό αποκλεισμό τους. Η ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού έχει ήδη επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ενδεικτικό μπορεί να θεωρηθεί ότι ποσοστό της τάξης του 20% των δεκαπεντάχρονων στην ΕΕ, είχε κριθεί το 2009 ότι έχει πολύ χαμηλή επίδοση σε θέματα ανάγνωσης. Μια διεθνής έκθεση που δημιουργήθηκε από το «Πρόγραμμα για Διεθνή Αξιολόγηση των Μαθητών» (PISA) εξετάζει τις επιδόσεις δεκαπεντάχρονων μαθητών στην ανάγνωση, στα μαθηματικά και στις θετικές επιστήμες.
Η έκθεση αυτή, η οποία κάθε τρία χρόνια ανανεώνεται, έχει αναδείξει ότι σε σχέση με άλλα συγκρίσιμα κράτη παγκοσμίως, σε αυτό το θέμα η ΕΕ έχει τις χαμηλότερες επιδόσεις. Η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα μαθητών, που χαρακτηρίζεται από τις πολύ στοιχειώδεις γνώσεις ανάγνωσης και γραφής, δικαιολογημένα αναμένεται να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα μετά το σχολείο.
Σύμφωνα με μελλοντικές εκτιμήσεις, μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, θα αυξηθεί αρκετά το ποσοστό των θέσεων εργασίας που θα προϋποθέτουν εξειδικευμένη κατάρτιση υψηλού επιπέδου. Αυτό θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τους αναλφάβητους να βρουν εργασία, ενώ πολύ ορατός είναι ο κίνδυνος για τον επακόλουθο κοινωνικό τους αποκλεισμό.
Η ανάγκη για δράση δεν αφορά μόνο μαθητές σχολείων, αλλά και ενήλικες. Περίπου ογδόντα εκατομμύρια Ευρωπαίοι ενήλικες, το ένα τρίτο δηλαδή του εργατικού δυναμικού της ΕΕ, έχουν πολύ λίγες ή τις απαραίτητες γνώσεις. Σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο, στον οποίο η διά βίου μάθηση θεωρείται πλέον το κλειδί για επαγγελματική απασχόληση, οικονομική επιτυχία και ολοκληρωμένη συμμετοχή στην κοινωνία, η απουσία των βασικών γνώσεων γραφής και ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματική. Μια αποτελεσματική αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, άλλωστε, θα μπορούσε να έχει θετικές συνέπειες σε μια σειρά από άλλα ζητήματα, όπως τη φτώχεια, την ανεργία και την υγεία. Γι’ αυτούς τους λόγους, λοιπόν, πολλοί οργανισμοί έχουν αναλάβει δράση και κατά του αναλφαβητισμού που παρατηρείται στους ενήλικες.
Η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο τη μείωση του ποσοστού των αναλφάβητων δεκαπεντάχρονων μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια. Πρόκειται για έναν από τους πέντε κοινούς ευρωπαϊκούς στόχους στο θέμα της εκπαίδευσης. Με το κάθε κράτος-μέλος να είναι βεβαίως υπεύθυνο για το δικό του εκπαιδευτικό σύστημα, οι πολιτικές που αποφασίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο σκοπεύουν στο να υποστηρίξουν τις εθνικές δράσεις.
Για την αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού εντός της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προγραμματίσει μια σειρά από στοχευμένες δράσεις, σχέδια και μελέτες. Πρώτη από αυτές τις δράσεις θα είναι μια καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, η οποία θα σκοπεύει στο να δοθούν κίνητρα σε παιδιά, έφηβους, αλλά και ενήλικες, για να διαβάζουν, αλλάζοντας το στυλ της ζωής τους και επομένως το κοινωνικό προφίλ τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης αρχίσει δύο έρευνες οι οποίες στοχεύουν στη συλλογή περισσότερων στοιχείων σχετικών με την ανάγνωση, στη συμμετοχή των γονιών στο θέμα της αντιμετώπισης του αναλφαβητισμού και στη διδασκαλία του διαβάσματος. Σκοπός αυτών των ερευνών είναι να εντοπιστούν από τη μία οι πιο σημαντικές παράμετροι που επηρεάζουν την ικανότητα για ανάγνωση και από την άλλη να αναδειχθούν πετυχημένες πρακτικές στο εθνικό επίπεδο κάθε χώρας μέλους της ΕΕ. Η μάχη, λοιπόν, κατά του αναλφαβητισμού έχει ξεκινήσει.
Ιστοσελίδα της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου Ευρωπαϊκής Ένωσης, 23.8.2012 (διασκευή).
Καθώς εκατομμύρια μαθητές σχολείων από όλη την Ευρώπη προετοιμάζονται για τη νέα σχολική χρονιά, η στατιστική διαπίστωση, ότι ένας στους πέντε δεκαπεντάχρονους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στερείται των βασικών γνώσεων ανάγνωσης και γραφής, δύσκολα μπορεί να γίνει κατανοητή. Πρόκειται, βεβαίως, για ένα θέμα με σοβαρότατες κοινωνικές προεκτάσεις, αφού πιθανότατα να αποτελέσει εμπόδιο για τη μελλοντική απασχόληση αυτών των παιδιών ή και ακόμα να οδηγήσει στον κοινωνικό αποκλεισμό τους. Η ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού έχει ήδη επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ενδεικτικό μπορεί να θεωρηθεί ότι ποσοστό της τάξης του 20% των δεκαπεντάχρονων στην ΕΕ, είχε κριθεί το 2009 ότι έχει πολύ χαμηλή επίδοση σε θέματα ανάγνωσης. Μια διεθνής έκθεση που δημιουργήθηκε από το «Πρόγραμμα για Διεθνή Αξιολόγηση των Μαθητών» (PISA) εξετάζει τις επιδόσεις δεκαπεντάχρονων μαθητών στην ανάγνωση, στα μαθηματικά και στις θετικές επιστήμες.
Η έκθεση αυτή, η οποία κάθε τρία χρόνια ανανεώνεται, έχει αναδείξει ότι σε σχέση με άλλα συγκρίσιμα κράτη παγκοσμίως, σε αυτό το θέμα η ΕΕ έχει τις χαμηλότερες επιδόσεις. Η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα μαθητών, που χαρακτηρίζεται από τις πολύ στοιχειώδεις γνώσεις ανάγνωσης και γραφής, δικαιολογημένα αναμένεται να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα μετά το σχολείο.
Σύμφωνα με μελλοντικές εκτιμήσεις, μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, θα αυξηθεί αρκετά το ποσοστό των θέσεων εργασίας που θα προϋποθέτουν εξειδικευμένη κατάρτιση υψηλού επιπέδου. Αυτό θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τους αναλφάβητους να βρουν εργασία, ενώ πολύ ορατός είναι ο κίνδυνος για τον επακόλουθο κοινωνικό τους αποκλεισμό.
Η ανάγκη για δράση δεν αφορά μόνο μαθητές σχολείων, αλλά και ενήλικες. Περίπου ογδόντα εκατομμύρια Ευρωπαίοι ενήλικες, το ένα τρίτο δηλαδή του εργατικού δυναμικού της ΕΕ, έχουν πολύ λίγες ή τις απαραίτητες γνώσεις. Σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο, στον οποίο η διά βίου μάθηση θεωρείται πλέον το κλειδί για επαγγελματική απασχόληση, οικονομική επιτυχία και ολοκληρωμένη συμμετοχή στην κοινωνία, η απουσία των βασικών γνώσεων γραφής και ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματική. Μια αποτελεσματική αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, άλλωστε, θα μπορούσε να έχει θετικές συνέπειες σε μια σειρά από άλλα ζητήματα, όπως τη φτώχεια, την ανεργία και την υγεία. Γι’ αυτούς τους λόγους, λοιπόν, πολλοί οργανισμοί έχουν αναλάβει δράση και κατά του αναλφαβητισμού που παρατηρείται στους ενήλικες.
Η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο τη μείωση του ποσοστού των αναλφάβητων δεκαπεντάχρονων μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια. Πρόκειται για έναν από τους πέντε κοινούς ευρωπαϊκούς στόχους στο θέμα της εκπαίδευσης. Με το κάθε κράτος-μέλος να είναι βεβαίως υπεύθυνο για το δικό του εκπαιδευτικό σύστημα, οι πολιτικές που αποφασίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο σκοπεύουν στο να υποστηρίξουν τις εθνικές δράσεις.
Για την αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού εντός της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προγραμματίσει μια σειρά από στοχευμένες δράσεις, σχέδια και μελέτες. Πρώτη από αυτές τις δράσεις θα είναι μια καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, η οποία θα σκοπεύει στο να δοθούν κίνητρα σε παιδιά, έφηβους, αλλά και ενήλικες, για να διαβάζουν, αλλάζοντας το στυλ της ζωής τους και επομένως το κοινωνικό προφίλ τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης αρχίσει δύο έρευνες οι οποίες στοχεύουν στη συλλογή περισσότερων στοιχείων σχετικών με την ανάγνωση, στη συμμετοχή των γονιών στο θέμα της αντιμετώπισης του αναλφαβητισμού και στη διδασκαλία του διαβάσματος. Σκοπός αυτών των ερευνών είναι να εντοπιστούν από τη μία οι πιο σημαντικές παράμετροι που επηρεάζουν την ικανότητα για ανάγνωση και από την άλλη να αναδειχθούν πετυχημένες πρακτικές στο εθνικό επίπεδο κάθε χώρας μέλους της ΕΕ. Η μάχη, λοιπόν, κατά του αναλφαβητισμού έχει ξεκινήσει.
Ιστοσελίδα της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου Ευρωπαϊκής Ένωσης, 23.8.2012 (διασκευή).
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Με ποιους τρόπους, σύμφωνα με το κείμενο, προσπαθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσει το φαινόμενο του αναλφαβητισμού; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της πέμπτης παραγράφου (Η ανάγκη για δράση ...ενήλικες) του κειμένου;
(μονάδες 10)
Β1. «Η απουσία των βασικών γνώσεων γραφής και ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματική».
Χρησιμοποιώντας την παραπάνω πρόταση, να δημιουργήσετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων.
(μονάδες 10)
Β2. «Η ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού έχει ήδη επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή»:
1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή της σύνταξης από τον αρθρογράφο.
(μονάδες 10)
2. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.
(μονάδες 5)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Για ποιους λόγους η δράση για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού αφορά και τους ενήλικες; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της πέμπτης παραγράφου (Η ανάγκη για δράση ...ενήλικες) του κειμένου;
(μονάδες 10)
Β1. Nα δημιουργήσετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων χρησιμοποιώντας καθεμιά από τις πέντε παρακάτω λέξεις της τελευταίας παραγράφου με έντονη γραφή: κίνητρα, στοχεύουν, συμμετοχή, αντιμετώπισης, επίπεδο.
(μονάδες 10)
Β2. Στις παρακάτω προτάσεις/φράσεις να χαρακτηρίσετε κυριολεκτική/δηλωτική ή μεταφορική/συνυποδηλωτική τη χρήση της γλώσσας:
1. «στερείται των βασικών γνώσεων ανάγνωσης και γραφής»
2. «η διά βίου μάθηση θεωρείται πλέον το κλειδί για επαγγελματική απασχόληση»
3. «Η μάχη ...κατά του αναλφαβητισμού»
(μονάδες 15
Α1. Με ποιους τρόπους, σύμφωνα με το κείμενο, προσπαθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσει το φαινόμενο του αναλφαβητισμού; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της πέμπτης παραγράφου (Η ανάγκη για δράση ...ενήλικες) του κειμένου;
(μονάδες 10)
Β1. «Η απουσία των βασικών γνώσεων γραφής και ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματική».
Χρησιμοποιώντας την παραπάνω πρόταση, να δημιουργήσετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων.
(μονάδες 10)
Β2. «Η ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού έχει ήδη επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή»:
1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή της σύνταξης από τον αρθρογράφο.
(μονάδες 10)
2. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.
(μονάδες 5)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Για ποιους λόγους η δράση για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού αφορά και τους ενήλικες; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της πέμπτης παραγράφου (Η ανάγκη για δράση ...ενήλικες) του κειμένου;
(μονάδες 10)
Β1. Nα δημιουργήσετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων χρησιμοποιώντας καθεμιά από τις πέντε παρακάτω λέξεις της τελευταίας παραγράφου με έντονη γραφή: κίνητρα, στοχεύουν, συμμετοχή, αντιμετώπισης, επίπεδο.
(μονάδες 10)
Β2. Στις παρακάτω προτάσεις/φράσεις να χαρακτηρίσετε κυριολεκτική/δηλωτική ή μεταφορική/συνυποδηλωτική τη χρήση της γλώσσας:
1. «στερείται των βασικών γνώσεων ανάγνωσης και γραφής»
2. «η διά βίου μάθηση θεωρείται πλέον το κλειδί για επαγγελματική απασχόληση»
3. «Η μάχη ...κατά του αναλφαβητισμού»
(μονάδες 15
Κείμενο: Επιπτώσεις αναλφαβητισμού
Τα αναλφάβητα άτομα αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες τόσο σε καθημερινές δραστηριότητες (κατανόηση εγγράφων, λογαριασμών, πινακίδων κ.ά.) και στην επαγγελματική τους ζωή, όσο και στις σχέσεις τους με το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Αρχικά, το άτομο απομακρύνεται από τους γύρω του και αποξενώνεται, καθώς νιώθει μειονεκτικά. Στη συνέχεια, νιώθει αδύναμο όσον αφορά στην ενημέρωσή του, αλλά και εξαρτημένο από τους γύρω του, αφού χρειάζεται μονίμως τη βοήθειά τους και συχνά γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης. Επιπλέον, το άτομο έχει σαφώς λιγότερες επαγγελματικές ευκαιρίες από κάποιον μορφωμένο και έτσι αυτομάτως εντάσσεται σε μια «κατώτερη» κοινωνική ομάδα.
Επιπρόσθετα, όσον αφορά στον πνευματικό τομέα, σίγουρα το αναλφάβητο άτομο γνωρίζει λιγότερα, άρα σκέφτεται διαφορετικά και έχει περιορισμένη αντίληψη του κόσμου. Η κοινωνία για τον αναλφάβητο παύει να είναι δημοκρατική, αφού ο ίδιος δεν μπορεί να ενημερωθεί, να γνωρίσει τα πολιτικά προγράμματα και άρα να επιλέξει ορθά ή να αντιδράσει στην οποιαδήποτε πολιτική απόφαση. Τέλος, δεν έχει σαφή αντίληψη των ατομικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, ενώ δυσχεραίνεται και η ομαλή ένταξή του στο κοινωνικό σύνολο.
Εξάλλου, το πρόβλημα της σχολικής διαρροής και κατά συνέπεια του αναλφαβητισμού αποκτά ιδιαίτερη σημασία, επειδή επηρεάζει αρνητικά περισσότερο τους φτωχούς μαθητές που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και τους εμποδίζει να εξελιχθούν κοινωνικά. Όμως, η μη ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης δυσχεραίνει ακόμη και την ενσωμάτωση των ατόμων στην αγορά εργασίας. Αποτέλεσμα είναι η ελλιπής αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου, γεγονός που συσχετίζεται με την οικονομική δυσπραγία1 των κοινωνιών. Επιπλέον, ο αναλφαβητισμός οδηγεί στην περιθωριοποίηση και κατά συνέπεια στον κοινωνικό αποκλεισμό και είναι μια ένδειξη καταπάτησης των βασικών δικαιωμάτων του ατόμου, ενώ συνάμα θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι το πρόβλημα του αναλφαβητισμού είναι μεγάλο, τόσο σε έκταση όσο και σε βάθος, επειδή αποτελεί τροχοπέδη1 στην πρόοδο ενός λαού σε οικογενειακό, επαγγελματικό, οικονομικό και κοινωνικό-πολιτιστικό επίπεδο. Επιβραδύνει την τεχνολογική χειραφέτηση2 και αναστέλλει την οικονομική ανάπτυξη, διευρύνοντας το χάσμα μεταξύ των αναπτυσσόμενων και αναπτυγμένων χωρών. Καλλιεργεί τον κοινωνικό αποκλεισμό, προάγει την εργασιακή εκμετάλλευση, ενώ δρα θετικά στην αναζωπύρωση του ρατσισμού. Τέλος, δεν ευνοεί σε καμία περίπτωση την πλήρη ανάπτυξη της προσωπικότητας.
Σ. Ρούσσος κ.α.(χ.χ). Έρευνα Παν. Πελοποννήσου. Πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις της σχολικής διαρροής σε τοπικό επίπεδο. Ζητήματα συμμετοχής σε πολιτικούς θεσμούς και ένταξης στην αγορά εργασίας, 20-21. Από το διαδίκτυο. (διασκευή).
Τα αναλφάβητα άτομα αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες τόσο σε καθημερινές δραστηριότητες (κατανόηση εγγράφων, λογαριασμών, πινακίδων κ.ά.) και στην επαγγελματική τους ζωή, όσο και στις σχέσεις τους με το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Αρχικά, το άτομο απομακρύνεται από τους γύρω του και αποξενώνεται, καθώς νιώθει μειονεκτικά. Στη συνέχεια, νιώθει αδύναμο όσον αφορά στην ενημέρωσή του, αλλά και εξαρτημένο από τους γύρω του, αφού χρειάζεται μονίμως τη βοήθειά τους και συχνά γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης. Επιπλέον, το άτομο έχει σαφώς λιγότερες επαγγελματικές ευκαιρίες από κάποιον μορφωμένο και έτσι αυτομάτως εντάσσεται σε μια «κατώτερη» κοινωνική ομάδα.
Επιπρόσθετα, όσον αφορά στον πνευματικό τομέα, σίγουρα το αναλφάβητο άτομο γνωρίζει λιγότερα, άρα σκέφτεται διαφορετικά και έχει περιορισμένη αντίληψη του κόσμου. Η κοινωνία για τον αναλφάβητο παύει να είναι δημοκρατική, αφού ο ίδιος δεν μπορεί να ενημερωθεί, να γνωρίσει τα πολιτικά προγράμματα και άρα να επιλέξει ορθά ή να αντιδράσει στην οποιαδήποτε πολιτική απόφαση. Τέλος, δεν έχει σαφή αντίληψη των ατομικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, ενώ δυσχεραίνεται και η ομαλή ένταξή του στο κοινωνικό σύνολο.
Εξάλλου, το πρόβλημα της σχολικής διαρροής και κατά συνέπεια του αναλφαβητισμού αποκτά ιδιαίτερη σημασία, επειδή επηρεάζει αρνητικά περισσότερο τους φτωχούς μαθητές που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και τους εμποδίζει να εξελιχθούν κοινωνικά. Όμως, η μη ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης δυσχεραίνει ακόμη και την ενσωμάτωση των ατόμων στην αγορά εργασίας. Αποτέλεσμα είναι η ελλιπής αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου, γεγονός που συσχετίζεται με την οικονομική δυσπραγία1 των κοινωνιών. Επιπλέον, ο αναλφαβητισμός οδηγεί στην περιθωριοποίηση και κατά συνέπεια στον κοινωνικό αποκλεισμό και είναι μια ένδειξη καταπάτησης των βασικών δικαιωμάτων του ατόμου, ενώ συνάμα θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι το πρόβλημα του αναλφαβητισμού είναι μεγάλο, τόσο σε έκταση όσο και σε βάθος, επειδή αποτελεί τροχοπέδη1 στην πρόοδο ενός λαού σε οικογενειακό, επαγγελματικό, οικονομικό και κοινωνικό-πολιτιστικό επίπεδο. Επιβραδύνει την τεχνολογική χειραφέτηση2 και αναστέλλει την οικονομική ανάπτυξη, διευρύνοντας το χάσμα μεταξύ των αναπτυσσόμενων και αναπτυγμένων χωρών. Καλλιεργεί τον κοινωνικό αποκλεισμό, προάγει την εργασιακή εκμετάλλευση, ενώ δρα θετικά στην αναζωπύρωση του ρατσισμού. Τέλος, δεν ευνοεί σε καμία περίπτωση την πλήρη ανάπτυξη της προσωπικότητας.
Σ. Ρούσσος κ.α.(χ.χ). Έρευνα Παν. Πελοποννήσου. Πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις της σχολικής διαρροής σε τοπικό επίπεδο. Ζητήματα συμμετοχής σε πολιτικούς θεσμούς και ένταξης στην αγορά εργασίας, 20-21. Από το διαδίκτυο. (διασκευή).
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Ποιες επιπτώσεις, σύμφωνα με το κείμενο, έχει ο αναλφαβητισμός στην επαγγελματική ζωή του ατόμου; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Ποια είναι η συλλογιστική πορεία (επαγωγική ή παραγωγική) που ακολουθεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο (Τα αναλφάβητα...ομάδα) του κειμένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
(μονάδες 10)
Β1. Να δημιουργήσετε από μία πρόταση με κάθε αντώνυμο των παρακάτω λέξεων του κειμένου με έντονη γραφή: εξαρτημένο, περιορισμένη, γνωρίσει, σαφή, επιβραδύνει.
(μονάδες 10)
Β2. «[Ο αναλφαβητισμός] αναστέλλει την οικονομική ανάπτυξη»:
1. Να αιτιολογήσετε τη χρήση της ενεργητικής σύνταξης από τον συγγραφέα.
(μονάδες 5)
2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
(μονάδες 10)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Για ποιους λόγους, σύμφωνα με το κείμενο, ο αναλφαβητισμός δυσκολεύει την οικονομική ανάπτυξη των κοινωνιών; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2.α. Με ποιες διαρθρωτικές λέξεις επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη παράγραφο του κειμένου και ανάμεσα στην τρίτη και την τέταρτη παράγραφο του κειμένου;
(μονάδες 4)
Α2. β. Να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.
(μονάδες 6)
Β1. Να δημιουργήσετε από μία πρόταση με καθεμιά συνώνυμη λέξη ή ισοδύναμη φράση των λέξεων με έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο: σοβαρές, δυσχεραίνεται, επηρεάζει, συσχετίζεται, πρόοδο.
(μονάδες 10)
Β2. «Η μη ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης δυσχεραίνει την επιτυχή ενσωμάτωση των ατόμων στην αγορά εργασίας»:
1. Να αιτιολογήσετε τη χρήση της ενεργητικής σύνταξης από τον συγγραφέα.
(μονάδες 5)
2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
(μονάδες 10)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Για ποιους λόγους, σύμφωνα με το κείμενο, ο αναλφαβητισμός έχει αρνητική επίδραση στην άσκηση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων του ατόμου; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. α. Να επισημάνετε δύο από τις διαρθρωτικές λέξεις με τις οποίες επιτυγχάνεται η συνοχή στην τρίτη παράγραφο (Εξάλλου ... συνοχή) του κειμένου.
(μονάδες 4)
Α2. β. Να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.
(μονάδες 6)
Β1. Να συντάξετε μία παράγραφο 50-60 λέξεων στην οποία να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις/φράσεις με έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο: μειονεκτικά, επαγγελματικές ευκαιρίες, αναλφαβητισμός, χάσμα, ανάπτυξη.
(μονάδες 10)
Β2. Να επισημάνετε, στην τρίτη παράγραφο (Εξάλλου.....κοινωνική συνοχή) του κειμένου, τρεις λέξεις ή φράσεις του ειδικού λεξιλογίου.
(μονάδες 15)
Α1. Ποιες επιπτώσεις, σύμφωνα με το κείμενο, έχει ο αναλφαβητισμός στην επαγγελματική ζωή του ατόμου; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Ποια είναι η συλλογιστική πορεία (επαγωγική ή παραγωγική) που ακολουθεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο (Τα αναλφάβητα...ομάδα) του κειμένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
(μονάδες 10)
Β1. Να δημιουργήσετε από μία πρόταση με κάθε αντώνυμο των παρακάτω λέξεων του κειμένου με έντονη γραφή: εξαρτημένο, περιορισμένη, γνωρίσει, σαφή, επιβραδύνει.
(μονάδες 10)
Β2. «[Ο αναλφαβητισμός] αναστέλλει την οικονομική ανάπτυξη»:
1. Να αιτιολογήσετε τη χρήση της ενεργητικής σύνταξης από τον συγγραφέα.
(μονάδες 5)
2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
(μονάδες 10)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Για ποιους λόγους, σύμφωνα με το κείμενο, ο αναλφαβητισμός δυσκολεύει την οικονομική ανάπτυξη των κοινωνιών; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2.α. Με ποιες διαρθρωτικές λέξεις επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη παράγραφο του κειμένου και ανάμεσα στην τρίτη και την τέταρτη παράγραφο του κειμένου;
(μονάδες 4)
Α2. β. Να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.
(μονάδες 6)
Β1. Να δημιουργήσετε από μία πρόταση με καθεμιά συνώνυμη λέξη ή ισοδύναμη φράση των λέξεων με έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο: σοβαρές, δυσχεραίνεται, επηρεάζει, συσχετίζεται, πρόοδο.
(μονάδες 10)
Β2. «Η μη ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης δυσχεραίνει την επιτυχή ενσωμάτωση των ατόμων στην αγορά εργασίας»:
1. Να αιτιολογήσετε τη χρήση της ενεργητικής σύνταξης από τον συγγραφέα.
(μονάδες 5)
2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
(μονάδες 10)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Για ποιους λόγους, σύμφωνα με το κείμενο, ο αναλφαβητισμός έχει αρνητική επίδραση στην άσκηση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων του ατόμου; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. α. Να επισημάνετε δύο από τις διαρθρωτικές λέξεις με τις οποίες επιτυγχάνεται η συνοχή στην τρίτη παράγραφο (Εξάλλου ... συνοχή) του κειμένου.
(μονάδες 4)
Α2. β. Να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.
(μονάδες 6)
Β1. Να συντάξετε μία παράγραφο 50-60 λέξεων στην οποία να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις/φράσεις με έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο: μειονεκτικά, επαγγελματικές ευκαιρίες, αναλφαβητισμός, χάσμα, ανάπτυξη.
(μονάδες 10)
Β2. Να επισημάνετε, στην τρίτη παράγραφο (Εξάλλου.....κοινωνική συνοχή) του κειμένου, τρεις λέξεις ή φράσεις του ειδικού λεξιλογίου.
(μονάδες 15)
Κείμενο: Οι αναλφάβητοι, οι εγγράμματοι και ο αλφαβητισμός
Υπάρχει η άποψη ότι όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο εκπαίδευσης τόσο μεγαλύτερη είναι και η ζήτηση για επιμόρφωση. Αντίστροφα, το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης δημιουργεί αρνητική στάση απέναντι στις ευκαιρίες επιμόρφωσης. Εξάλλου, η υποεκπαίδευση σε μεγάλο βαθμό σχετίζεται με τη φτώχεια και τη χαμηλή κοινωνικο-επαγγελματική θέση.
Όσον αφορά στη στάση των αναλφάβητων απέναντι στις ευκαιρίες εκπαίδευσης, το σύνθημα της UNESCO1 «να νικήσουμε τη ντροπή» δεν είναι, βέβαια, καθόλου τυχαίο. Προσανατολίζει τις προσπάθειες προς την κατεύθυνση της υπέρβασης μιας από τις κυριότερες δυσκολίες στις οποίες σκοντάφτουν τα προγράμματα αλφαβητισμού ενηλίκων.
1UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization): Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών.
Ιδιαίτερα στις σύγχρονες κοινωνίες η ντροπή του αναλφάβητου αποτελεί προσωπικό του βίωμα, που επικυρώνεται σε κάθε ευκαιρία από τον κοινωνικό περίγυρο. Έτσι, οι αναλφάβητοι εξωθούνται από το εγγράμματο περιβάλλον τους να συμπεριφέρονται «σαν να ήταν κοινωνικά απόβλητοι». Ο Άλι Χαμαντάσε, ειδικός της UNESCO σε θέματα αλφαβητισμού ενηλίκων, αναφερόμενος στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αναλφάβητοι στις βιομηχανικές χώρες υπογραμμίζει: «τους αναλφάβητους δεν τους εκτιμά ούτε η κοινωνία στην οποία ζουν, ούτε και οι οικογένειές τους. Τα παιδιά τους, που δεν μπορούν να τα βοηθήσουν στις σχολικές εργασίες τους, καταλήγουν να τους περιφρονούν ή και να μην τους υπακούουν. Πολλοί αναλφάβητοι ντρέπονται και θέλουν να κρύψουν από τους άλλους το γεγονός ότι δεν ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν. Αυτή η ντροπή τους παραλύει, όταν τους παρουσιάζεται η ευκαιρία να μάθουν γραφή και ανάγνωση».
Μέσα σ’ αυτό το κοινωνικό περιβάλλον, οι αναλφάβητοι θα έπρεπε, όπως προέκυψε από τη λειτουργία των τμημάτων του αλφαβητισμού, «… να βοηθηθούν ψυχολογικά, να τονωθούν κοινωνικά και να πάψουν να αισθάνονται αγράμματοι».
Επιπλέον, καλό θα ήταν να μην αισθάνονται ένοχοι από αυτό το κοινωνικό στίγμα, μιας και δεν είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό οι μοναδικοί υπεύθυνοι. Όμως, οι εκπαιδευτικές αρχές και γενικότερα ο κοινωνικός περίγυρος εξακολουθούν, δυστυχώς, να υιοθετούν σε σημαντικό βαθμό παθητική στάση απέναντι στα προγράμματα αλφαβητισμού των ενηλίκων.
Δ. Βεργίδης. (1999). Υποεκπαίδευση. Κοινωνικές, Πολιτικές και Πολιτισμικές Διαστάσεις, 185-187 Αθήνα: Ύψιλον/βιβλία (διασκευή).
Υπάρχει η άποψη ότι όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο εκπαίδευσης τόσο μεγαλύτερη είναι και η ζήτηση για επιμόρφωση. Αντίστροφα, το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης δημιουργεί αρνητική στάση απέναντι στις ευκαιρίες επιμόρφωσης. Εξάλλου, η υποεκπαίδευση σε μεγάλο βαθμό σχετίζεται με τη φτώχεια και τη χαμηλή κοινωνικο-επαγγελματική θέση.
Όσον αφορά στη στάση των αναλφάβητων απέναντι στις ευκαιρίες εκπαίδευσης, το σύνθημα της UNESCO1 «να νικήσουμε τη ντροπή» δεν είναι, βέβαια, καθόλου τυχαίο. Προσανατολίζει τις προσπάθειες προς την κατεύθυνση της υπέρβασης μιας από τις κυριότερες δυσκολίες στις οποίες σκοντάφτουν τα προγράμματα αλφαβητισμού ενηλίκων.
1UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization): Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών.
Ιδιαίτερα στις σύγχρονες κοινωνίες η ντροπή του αναλφάβητου αποτελεί προσωπικό του βίωμα, που επικυρώνεται σε κάθε ευκαιρία από τον κοινωνικό περίγυρο. Έτσι, οι αναλφάβητοι εξωθούνται από το εγγράμματο περιβάλλον τους να συμπεριφέρονται «σαν να ήταν κοινωνικά απόβλητοι». Ο Άλι Χαμαντάσε, ειδικός της UNESCO σε θέματα αλφαβητισμού ενηλίκων, αναφερόμενος στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αναλφάβητοι στις βιομηχανικές χώρες υπογραμμίζει: «τους αναλφάβητους δεν τους εκτιμά ούτε η κοινωνία στην οποία ζουν, ούτε και οι οικογένειές τους. Τα παιδιά τους, που δεν μπορούν να τα βοηθήσουν στις σχολικές εργασίες τους, καταλήγουν να τους περιφρονούν ή και να μην τους υπακούουν. Πολλοί αναλφάβητοι ντρέπονται και θέλουν να κρύψουν από τους άλλους το γεγονός ότι δεν ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν. Αυτή η ντροπή τους παραλύει, όταν τους παρουσιάζεται η ευκαιρία να μάθουν γραφή και ανάγνωση».
Μέσα σ’ αυτό το κοινωνικό περιβάλλον, οι αναλφάβητοι θα έπρεπε, όπως προέκυψε από τη λειτουργία των τμημάτων του αλφαβητισμού, «… να βοηθηθούν ψυχολογικά, να τονωθούν κοινωνικά και να πάψουν να αισθάνονται αγράμματοι».
Επιπλέον, καλό θα ήταν να μην αισθάνονται ένοχοι από αυτό το κοινωνικό στίγμα, μιας και δεν είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό οι μοναδικοί υπεύθυνοι. Όμως, οι εκπαιδευτικές αρχές και γενικότερα ο κοινωνικός περίγυρος εξακολουθούν, δυστυχώς, να υιοθετούν σε σημαντικό βαθμό παθητική στάση απέναντι στα προγράμματα αλφαβητισμού των ενηλίκων.
Δ. Βεργίδης. (1999). Υποεκπαίδευση. Κοινωνικές, Πολιτικές και Πολιτισμικές Διαστάσεις, 185-187 Αθήνα: Ύψιλον/βιβλία (διασκευή).
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Πώς αντιμετωπίζονται οι αναλφάβητοι, σύμφωνα με το κείμενο, από τον κοινωνικό τους περίγυρο; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην πρώτη παράγραφο (Υπάρχει… θέση) και την τρίτη παράγραφο (Ιδιαίτερα… ανάγνωση) του κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να δημιουργήσετε μία πρόταση χρησιμοποιώντας καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις/φράσεις του κειμένου με έντονη γραφή: κοινωνικο-επαγγελματική θέση, προσπάθειες, αλφαβητισμός, να βοηθηθούν ψυχολογικά, εκπαιδευτικές αρχές.
(μονάδες 10)
Β2. Να επισημάνετε ποιες από τις τρεις παρακάτω προτάσεις του κειμένου χρησιμοποιούνται με κυριολεκτική/δηλωτική και ποιες με μεταφορική/συνυποδηλωτική σημασία:
1. «δυσκολίες στις οποίες σκοντάφτουν τα προγράμματα»
2. «πολλοί αναλφάβητοι ντρέπονται»
3. «η ντροπή τους παραλύει»
(μονάδες 15)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Για ποιους λόγους, σύμφωνα με το κείμενο, τα επιμορφωτικά προγράμματα για τον αναλφαβητισμό θα πρέπει να υποστηρίζονται περισσότερο; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην πρώτη παράγραφο (Υπάρχει… θέση) και την τέταρτη παράγραφο (Μέσα… των ενηλίκων) του κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να γράψετε την αντιστοίχιση των λέξεων της Στήλης Α με τις συνώνυμές τους στη Στήλη Β, με βάση τη σημασία που έχουν στο κείμενο (στη Στήλη Β περισσεύουν δύο λέξεις).
Στήλη Α: φτώχεια - δυσκολίες - κυριότερες - τονωθούν - διανοητικά
Στήλη Β: πειθαρχούν - ένδεια - δυσχέρειες - πνευματικά - ενισχυθούν - σπουδαιότερες - αδυναμίες
(μονάδες 10)
Β2. Να επισημάνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις του κειμένου χρησιμοποιούνται με κυριολεκτική/δηλωτική και ποιες με μεταφορική/συνυποδηλωτική σημασία:
1. «να νικήσουμε τη ντροπή»
2. «δυσκολίες στις οποίες σκοντάφτουν τα προγράμματα»
3. «πολλοί αναλφάβητοι ντρέπονται
4. « η ντροπή τους παραλύει»
5. «να μάθουν γραφή και ανάγνωση»
(μονάδες 15)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Ποια στάση υιοθετούν, σύμφωνα με τον συγγραφέα του κειμένου, οι ενήλικοι αναλφάβητοι απέναντι στα προγράμματα αλφαβητισμού; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην τρίτη παράγραφο (Ιδιαίτερα… ανάγνωση) και την τέταρτη παράγραφο (Μέσα… των ενηλίκων) του κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να συντάξετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων στην οποία να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις με έντονη γραφή: ευκαιρίες επιμόρφωσης, κοινωνικο-επαγγελματική θέση, κυριότερες δυσκολίες, εγγράμματο περιβάλλον, κοινωνικός περίγυρος.
(μονάδες 10)
Β2. Να επισημάνετε στο κείμενο τρεις λέξεις/φράσεις που να χρησιμοποιούνται μεταφορικά/συνυποδηλωτικά και να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.
(μονάδες 15)
Α1. Πώς αντιμετωπίζονται οι αναλφάβητοι, σύμφωνα με το κείμενο, από τον κοινωνικό τους περίγυρο; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην πρώτη παράγραφο (Υπάρχει… θέση) και την τρίτη παράγραφο (Ιδιαίτερα… ανάγνωση) του κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να δημιουργήσετε μία πρόταση χρησιμοποιώντας καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις/φράσεις του κειμένου με έντονη γραφή: κοινωνικο-επαγγελματική θέση, προσπάθειες, αλφαβητισμός, να βοηθηθούν ψυχολογικά, εκπαιδευτικές αρχές.
(μονάδες 10)
Β2. Να επισημάνετε ποιες από τις τρεις παρακάτω προτάσεις του κειμένου χρησιμοποιούνται με κυριολεκτική/δηλωτική και ποιες με μεταφορική/συνυποδηλωτική σημασία:
1. «δυσκολίες στις οποίες σκοντάφτουν τα προγράμματα»
2. «πολλοί αναλφάβητοι ντρέπονται»
3. «η ντροπή τους παραλύει»
(μονάδες 15)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Για ποιους λόγους, σύμφωνα με το κείμενο, τα επιμορφωτικά προγράμματα για τον αναλφαβητισμό θα πρέπει να υποστηρίζονται περισσότερο; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην πρώτη παράγραφο (Υπάρχει… θέση) και την τέταρτη παράγραφο (Μέσα… των ενηλίκων) του κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να γράψετε την αντιστοίχιση των λέξεων της Στήλης Α με τις συνώνυμές τους στη Στήλη Β, με βάση τη σημασία που έχουν στο κείμενο (στη Στήλη Β περισσεύουν δύο λέξεις).
Στήλη Α: φτώχεια - δυσκολίες - κυριότερες - τονωθούν - διανοητικά
Στήλη Β: πειθαρχούν - ένδεια - δυσχέρειες - πνευματικά - ενισχυθούν - σπουδαιότερες - αδυναμίες
(μονάδες 10)
Β2. Να επισημάνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις του κειμένου χρησιμοποιούνται με κυριολεκτική/δηλωτική και ποιες με μεταφορική/συνυποδηλωτική σημασία:
1. «να νικήσουμε τη ντροπή»
2. «δυσκολίες στις οποίες σκοντάφτουν τα προγράμματα»
3. «πολλοί αναλφάβητοι ντρέπονται
4. « η ντροπή τους παραλύει»
5. «να μάθουν γραφή και ανάγνωση»
(μονάδες 15)
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Ποια στάση υιοθετούν, σύμφωνα με τον συγγραφέα του κειμένου, οι ενήλικοι αναλφάβητοι απέναντι στα προγράμματα αλφαβητισμού; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην τρίτη παράγραφο (Ιδιαίτερα… ανάγνωση) και την τέταρτη παράγραφο (Μέσα… των ενηλίκων) του κειμένου.
(μονάδες 10)
Β1. Να συντάξετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων στην οποία να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις με έντονη γραφή: ευκαιρίες επιμόρφωσης, κοινωνικο-επαγγελματική θέση, κυριότερες δυσκολίες, εγγράμματο περιβάλλον, κοινωνικός περίγυρος.
(μονάδες 10)
Β2. Να επισημάνετε στο κείμενο τρεις λέξεις/φράσεις που να χρησιμοποιούνται μεταφορικά/συνυποδηλωτικά και να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.
(μονάδες 15)