Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α' Γυμνασίου
Ενότητα 11
Ἀρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις 5.19.4-6 (διασκευή)
Αρχαίο Κείμενο |
Μετάφραση |
Ἵνα δὲ ἡ μάχη συνέβη καὶ ἔνθεν ὁρμηθεὶς |
Εκεί όπου έγινε η μάχη και στο σημείο από το οποίο ξεκίνησε |
ἐπέρασεν τὸν Ὑδάσπην ποταμὸν |
και πέρασε τον Υδάσπη ποταμό |
πόλεις ἔκτισεν Ἀλέξανδρος. |
ο Αλέξανδρος έκτισε πόλεις. |
Καὶ τὴν μὲν Νίκαιαν τῆς νίκης τῆς κατ' Ἰνδῶν ἐπώνυμον ὠνόμασε, |
Και στη μια πόλη έδωσε το όνομα Νίκαια από τη νίκη του κατά των Ινδών, |
τὴν δὲ Βουκεφάλαν ἐς τοῦ ἵππου τοῦ Βουκεφάλα τὴν μνήμην, |
και την άλλη την ονόμασε Βουκεφάλα σε ανάμνηση του ίππου του Βουκεφάλα, |
ὅς ἀπέθανεν αὐτοῦ |
που πέθανε εκεί |
ὑπό καύματος τὲ καὶ ἡλικίας καματηρὸς γενόμενος, |
επειδή καταβλήθηκε από τον καύσωνα και τα γηρατειά, |
πολλὰ δὲ πρόσθεν ξυγκαμών τε |
αφού προηγουμένως είχε υποφέρει πολλά |
καὶ συγκινδυνεύσας Ἀλεξάνδρῳ, |
και είχε περάσει πολλούς κινδύνους μαζί με τον Αλέξανδρο |
ἀναβαινόμενός τε πρὸς μόνου Ἀλεξάνδρου, |
και τον οποίο ίππευε μόνο ο Αλέξανδρος, |
ὅτι τοὺς ἄλλους πάντας ἀπηξίου ἀμβάτας, |
επειδή απέρριπτε ως ανάξιους όλους τους άλλους αναβάτες, |
καὶ μεγέθει μέγας καὶ τῷ θυμῷ γενναῖος. |
και (ήταν) μεγαλόσωμος και γενναίος. |
Σημεῖον δὲ οἱ ἦν βοός κεφαλὴ ἐγκεχαραγμένη, |
Και είχε σημάδι, ένα κεφάλι βοδιού χαραγμένο πάνω του, |
ἐφ' ὅτῳ καὶ τὸ ὄνομα τοῦτο λέγουσιν ὅτι ἔφερεν |
εξαιτίας του οποίου λένε ότι έφερε και το όνομα αυτό· |
οἱ δὲ λέγουσιν ὅτι λευκὸν σῆμα εἶχεν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς, |
άλλοι, λένε ότι είχε άσπρο σημάδι στο κεφάλι του, |
μέλας ὤν αὐτός, |
ενώ ο ίδιος ήταν μαύρος, |
ἐς βοὸς κεφαλὴν μάλιστα εἰκασμένον. |
το οποίο έμοιαζε πάρα πολύ με κεφάλι βοδιού. |
Οὗτος ὁ ἵππος ἐν τῇ Οὐξίων χώρα |
Αυτό το άλογο στη χώρα των Ουξίων |
ἀφανὴς ἐγένετο Ἀλεξάνδρῳ, |
το έχασε ο Αλέξανδρος, |
καὶ Ἀλέξανδρος προεκήρυξεν ἀνὰ τὴν χώραν |
και γι’ αυτό ο Αλέξανδρος διακήρυξε δημόσια σε όλη τη χώρα |
πάντας ἀποκτενεῖν Οὐξίους, |
ότι θα εκτελέσει όλους τους Ουξίους, |
εἰ μὴ ἀπάξουσιν αὐτῷ τὸν ἵππον. |
αν δεν του επιστρέψουν το άλογο. |
Τοσῆδε γὰρ σπουδὴ Ἀλεξάνδρῳ ἀμφ’ αὐτὸν ἦν. |
Τόσο μεγάλο ενδιαφέρον έδειχνε ο Αλέξανδρος γι’ αυτό το άλογο. |
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου (σελ. 84)
1. Πώς πέθανε ο Βουκεφάλας;
Σύμφωνα με το κείμενο του Αρριανού ο Βουκεφάλας ήταν το αγαπημένο άλογο του Μ. Αλεξάνδρου. Αφού ο Μ. Αλέξανδρος νίκησε τη μάχη στον Υδάσπη ποταμό, το άλογό του πέθανε σε μια από τις πόλεις εκεί, που ονομάστηκε Βουκεφάλα προς τιμήν του αλόγου. Η αιτία του θανάτου ήταν το γεγονός ότι ήταν καταβεβλημένος από τον καύσωνα, τα βαθιά γηρατειά και την κούραση των πολεμικών συγκρούσεων.
2. Σε τι όφειλε το όνομά του το άλογο του Μ. Αλεξάνδρου;
Ο Αρριανός δεν είναι απολύτως σίγουρος για το πώς απέκτησε ο Βουκεφάλας το όνομά του. Έτσι αναφέρει τις φήμες που κυκλοφορούσαν γύρω από αυτό. Κάποιοι λοιπόν έλεγαν ότι ο Βουκεφάλας ονομάστηκε έτσι γιατί είχε ένα σημάδι βοδιού χαραγμένο πάνω του. Άλλοι ωστόσο έλεγαν ότι ενώ ήταν μαύρος είχε στο κεφάλι του ένα άσπρο σημάδι ίδιο με κεφάλι βοδιού.
3. Ποιο γεγονός επικαλείται ο Αρριανός, για να καταδείξει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του Μ. Αλεξάνδρου για το άλογό του;
Για να δείξει το ενδιαφέρον του Μ. Αλεξάνδρου για το άλογό του ο Αρριανός αναφέρει ένα πραγματικό περιστατικό. Όταν βρίσκονταν στη χώρα των Ουξιών ο Αλέξανδρος έχασε το άλογό του. Τότε έβγαλε ανακοίνωση ότι θα σκοτώσει όλους τους κατοίκους της περιοχής αν δεν του επιστρέψουν το άλογό του. Φαίνεται με αυτόν τον τρόπο η αγάπη που είχε ο Αλέξανδρος για το άλογό του.
4. Μπορείτε να ανακαλέσετε στη μνήμη σας άλλες γνωστές περιπτώσεις στενού δεσμού μεταξύ ενός ανθρώπου και ενός ζώου;
Η χαρακτηριστικότερη περίπτωση σύνδεσης ανάμεσα σε έναν άνθρωπο και ένα ζώο είναι αυτή του Οδυσσέα με τον σκύλο του, τον Άργο. Αν και ο Οδυσσέας έλειπε από την Ιθάκη είκοσι ολόκληρα χρόνια, ο Άργος τον περίμενε να γυρίσει και όταν αυτός επέστρεψε τον υποδέχθηκε και ξεψύχησε.
Σύμφωνα με το κείμενο του Αρριανού ο Βουκεφάλας ήταν το αγαπημένο άλογο του Μ. Αλεξάνδρου. Αφού ο Μ. Αλέξανδρος νίκησε τη μάχη στον Υδάσπη ποταμό, το άλογό του πέθανε σε μια από τις πόλεις εκεί, που ονομάστηκε Βουκεφάλα προς τιμήν του αλόγου. Η αιτία του θανάτου ήταν το γεγονός ότι ήταν καταβεβλημένος από τον καύσωνα, τα βαθιά γηρατειά και την κούραση των πολεμικών συγκρούσεων.
2. Σε τι όφειλε το όνομά του το άλογο του Μ. Αλεξάνδρου;
Ο Αρριανός δεν είναι απολύτως σίγουρος για το πώς απέκτησε ο Βουκεφάλας το όνομά του. Έτσι αναφέρει τις φήμες που κυκλοφορούσαν γύρω από αυτό. Κάποιοι λοιπόν έλεγαν ότι ο Βουκεφάλας ονομάστηκε έτσι γιατί είχε ένα σημάδι βοδιού χαραγμένο πάνω του. Άλλοι ωστόσο έλεγαν ότι ενώ ήταν μαύρος είχε στο κεφάλι του ένα άσπρο σημάδι ίδιο με κεφάλι βοδιού.
3. Ποιο γεγονός επικαλείται ο Αρριανός, για να καταδείξει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του Μ. Αλεξάνδρου για το άλογό του;
Για να δείξει το ενδιαφέρον του Μ. Αλεξάνδρου για το άλογό του ο Αρριανός αναφέρει ένα πραγματικό περιστατικό. Όταν βρίσκονταν στη χώρα των Ουξιών ο Αλέξανδρος έχασε το άλογό του. Τότε έβγαλε ανακοίνωση ότι θα σκοτώσει όλους τους κατοίκους της περιοχής αν δεν του επιστρέψουν το άλογό του. Φαίνεται με αυτόν τον τρόπο η αγάπη που είχε ο Αλέξανδρος για το άλογό του.
4. Μπορείτε να ανακαλέσετε στη μνήμη σας άλλες γνωστές περιπτώσεις στενού δεσμού μεταξύ ενός ανθρώπου και ενός ζώου;
Η χαρακτηριστικότερη περίπτωση σύνδεσης ανάμεσα σε έναν άνθρωπο και ένα ζώο είναι αυτή του Οδυσσέα με τον σκύλο του, τον Άργο. Αν και ο Οδυσσέας έλειπε από την Ιθάκη είκοσι ολόκληρα χρόνια, ο Άργος τον περίμενε να γυρίσει και όταν αυτός επέστρεψε τον υποδέχθηκε και ξεψύχησε.
Πατήστε εδώ για να μεταφερθείτε στο λεξικό της Νέας Ελληνικής
Αρχαία / Νέα Ελληνική |
Ενδεικτική Πρόταση |
πολίτης |
π.χ. Όλοι οι πολίτες μιας δημοκρατικής χώρας έχουν δικαίωμα ψήφου. |
πολιτεία |
π.χ. Είχε ταξιδέψει σε πολλές χώρες και είχε ζήσει πολλά πράγματα, ήταν βίος και πολιτεία. |
πολιτευτής / πολιτικός |
π.χ. Ο θείος του ήταν πολιτευτής και κατέβηκε στις εκλογές με το κόμμα της αντιπολίτευσης. |
πολιτικά |
π.χ. Ασχολείται πολύ με τα πολιτικά γιατί ήταν δημοτικός σύμβουλος. |
πολίτευμα [= ο τρόπος διακυβέρνησης ενός κράτους] |
π.χ. Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι προεδρευομένη δημοκρατία. |
πολιτεύω / πολιτεύομαι [= ασχολούμαι με τα πολιτικά, συμμετέχω ως υποψήφιος στις εκλογές] |
π.χ. Πολιτεύεται με διάφορους πολιτικούς συνασπισμούς από πολύ νέος. |
πολιτισμός [= το σύνολο των υλικών, πνευματικών, τεχνικών επιτευγμάτων και επιδόσεων, που είναι αποτέλεσμα των δημιουργικών δυνάμεων και των ικανοτήτων του ανθρώπου και που εκφράζεται ιστορικά στους τύπους και στις μορφές οργάνωσης και δράσης της κοινωνίας καθώς και στη δημιουργία (υλικών και πνευματικών) αξιών] |
π.χ. Ο πολιτισμός των Αιγυπτίων ήταν ένας από τους μεγαλύτερους της αρχαιότητας. |
ακρόπολη [= η άκρη της πόλης, το πιο ψηλό σημείο της πόλης] |
π.χ. Η Ακρόπολη χτίστηκε από τον Ικτίνο και τον Καλλικράτη. |
κωμόπολη [= η μικρή πόλη] |
π.χ. Το Διακοπτό είναι μια μικρή κωμόπολη έξω από το Αίγιο. |
πολιορκώ / πολιορκία [= ο αποκλεισμός μιας οχυρωμένης θέσης με στρατιωτικές δυνάμεις που παρεμποδίζουν την είσοδο τροφίμων, νερού και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης στη θέση αυτή, με σκοπό να αναγκάσουν τους κατοίκους της να παραδώσουν την κυριαρχία στους πολιορκητές / (μεταφορικά) η ασφυκτική συγκέντρωση πλήθους γύρω από ένα σημείο / (μεταφορικά) η ενόχληση που γίνεται με φορτικό τρόπο] |
π.χ. Η πολιορκία του Μεσολογγίου διήρκεσε έναν ολόκληρο χρόνο. |
πολιούχος [= ο προστάτης άγιος της πόλης] |
π.χ. Ο πολιούχος της Πάτρας είναι ο Άγιος Αντρέας. |
πολιτογραφώ [= εγγράφω κάποιον (ξένο) στον κατάλογο των πολιτών] |
π.χ. Τα παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα πολιτογραφούνται ως Έλληνες πολίτες. |
πολιτοφύλαξ [= ο στρατιώτης της πόλης, αστυνόμος] |
π.χ. Ο πολιτοφύλακας διατηρεί την τάξη στην πόλη. |
συμπολιτεύω / συμπολίτευση [= το σύνολο των βουλευτών της κοινοβουλευτικής ομάδας ή του κυβερνητικού σχηματισμού που συμμετέχουν στην κυβέρνηση] |
π.χ. Το κόμμα του συμπολιτεύθηκε με τον συνασπισμό της κυβέρνησης. |
συμπολίτης |
π.χ. Κάλεσε όλους τους συμπολίτες του να τον ψηφίσουν για δήμαρχο. |
αντιπολιτεύομαι |
π.χ. Το κόμμα του άσκησε αυστηρή αντιπολίτευση στην κυβέρνηση. |
Νέα Ελληνική |
Ενδεικτική Πρόταση |
πολιτική |
π.χ. Αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική γιατί πίστευε σε έναν καλύτερο κόσμο. |
πολιτικάντης [= αυτός που ασκεί την πολιτική κατά τρόπο που να εξυπηρετεί μικροσυμφέροντα] |
π.χ. Αν και ήταν πολιτικάντης κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές τάζοντας στους ψηφοφόρους φύκια για μεταξωτές κορδέλες. |
πολιτειακός [= που ανήκει ή που αναφέρεται στην πολιτεία ή στο πολίτευμα] |
π.χ. Το πολιτειακό καθεστώς αναφέρεται στο σύνταγμα και είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει. |
πολιτισμένος |
π.χ. Προσπάθησε να αντιδράσει πολιτισμένα στις προσβολές του. |
πολιτιστικός |
π.χ. Ο Δήμος διοργάνωσε πολιτιστικές εκδηλώσεις με θέατρο, συναυλίες και χορούς. |
πολιτικοποιώ [= εντάσσω κάτι στο πεδίο, στα πλαίσια της πολιτικής, του δίνω (τις) πολιτικές (του) διαστάσεις] |
π.χ. Έχει την τάση να πολιτικοποιεί κάθε μας κουβέντα γιατί είναι πολύ φανατισμένος με τα πολιτικά. |
πολιτικοποίηση |
π.χ. Η φοιτητές είναι ιδιαίτερα πολιτικοποιημένοι και οργανώνονται σε φοιτητικά κόμματα. |
πολιτικολογώ [= μιλάω για πολιτικά] |
π.χ. Αποφεύγω την πολιτικολογία γιατί δημιουργούνται συγκρούσεις. |
πολιτοφυλακή [= σώμα φύλαξης των πολιτών] |
π.χ. Η Εθνική Πολιτοφυλακή καταργήθηκε το 1945. |
πολεοδόμος / πολεοδομία [= επιστημονικός κλάδος με αντικείμενο το σχεδιασμό μιας πόλης, ενός οικισμού κτλ.] |
π.χ. Για να χτίσεις ένα σπίτι, πρέπει να πάρεις άδεια από την πολεοδομία. |
αντιπολίτευση [= το σύνολο των αντιπάλων της κυβέρνησης] |
π.χ. Η αντιπολίτευση αρνήθηκε να ψηφίσει τον νόμο της κυβέρνησης. |
απολίτιστος |
π.χ. Ήταν εντελώς απολίτιστος ο τρόπος που χειρίστηκε τη διαφωνία του μαζί της. |
απολιτικός [= που δεν έχει σχέση, που δεν ασχολείται με την πολιτική και ιδίως που δεν επηρεάζεται από αυτήν] |
π.χ. Οι νέοι σήμερα είναι απολιτικοί. Δεν ασχολούνται με τα πολιτικά. |
Απαντήσεις στις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου (σελ. 85)
1. Να γράψετε τι δηλώνουν τα παρακάτω α.ε. παράγωγα του ρ. πολιτεύω: πολιτεία, πολίτευμα.
2. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Αʹ με τις λέξεις της στήλης Βʹ δημιουργώντας αποδεκτά ονοματικά σύνολα.
3. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με την κατάλληλη λέξη από αυτές που δίνονται στο πλαίσιο.
4. Να σχηματίσετε στη ν.ε. όσο το δυνατόν περισσότερα ονοματικά σύνολα με τη λέξη «πολιτικός» και να δώσετε τη σημασία τους. Συμβουλευτείτε τα λεξικά σας.
- Πολιτεία: ενέργεια/κατάσταση
- Πολίτευμα: αποτέλεσμα ενέργειας
2. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Αʹ με τις λέξεις της στήλης Βʹ δημιουργώντας αποδεκτά ονοματικά σύνολα.
- πολιτιστικός → πρωτεύουσα
- πολιτισμένος → χώρες
- στενή → πολιορκία
- πολιτειακός → θεσμός
- συνήγορος του → πολίτη
- σχέδιο → πόλη
3. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με την κατάλληλη λέξη από αυτές που δίνονται στο πλαίσιο.
- Λίγες πόλεις στην Ελλάδα έχουν σωστό πολεοδομικό σχεδιασμό.
- Το Παρίσι αποκαλείται «πόλη του φωτός».
- Η φιλολαϊκή πολιτική της κυβέρνησης απέδωσε καρπούς.
- Άλλο η πολιτικοποίηση και άλλο η κομματικοποίηση.
4. Να σχηματίσετε στη ν.ε. όσο το δυνατόν περισσότερα ονοματικά σύνολα με τη λέξη «πολιτικός» και να δώσετε τη σημασία τους. Συμβουλευτείτε τα λεξικά σας.
- Πολιτικό γραφείο: το γραφείο ενός πολιτικού.
- Πολιτικός γάμος: ένας γάμος που δεν περιλαμβάνει θρησκευτική τελετή.
- πολιτικός μηχανικός: ο μηχανικός που ασχολείται με την κατασκευή κτιρίων.
- πολιτικές επιστήμες: οι επιστήμες που ασχολούνται με τις πολιτικές θεωρίες.
- πολιτικός κρατούμενος: αυτός που κρατείτια στη φυλακή για πολιτικούς λόγους.
- πολιτικό άσυλο: το δικαίωμα κάποιου που καταζητείται στη χώρα του για πολιτικούς λόγους να ζητήσει καταφύγιο σε μια άλλη χώρα.
- πολιτικός χάρτης: ο χάρτης που δείχνει τους νομούς, τις πόλεις και τις περιφέρειες μιας χώρας.
- πολιτική αγωγή: οι παράγοντες της δίκης από την πλευρά των κατηγόρων.
- πολιτικές ελευθερίες: αυτές που σχετίζονται με τα πολιτικα δικαιώματα ενός ανθρώπου, όπως το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι.
Παραγωγή ρημάτων
Παραγωγή ρημάτων από άλλα ρήματα, επιρρήματα και επιφωνήματα
Ρήματα παράγονται και από άλλα ρήματα και μπορεί να σημαίνουν:
α. Πράξη που αρχίζει να γίνεται (εναρκτικά). Έχουν παραγωγική κατάληξη -σκω, π.χ. γηράσκω < γηράω (= γερνάω).
β. Πράξη που γίνεται συχνά ή με ένταση (θαμιστικά ή επιτατικά). Έχουν παραγωγικές καταλήξεις -άζω, -ίζω, -ύζω, π.χ. στενάζω (= στενάζω συχνά) < στένω.
γ. Έφεση, μεγάλη επιθυμία για εκείνο που δηλώνει το πρωτότυπο ρήμα (εφετικά). Έχουν παραγωγικές καταλήξεις -ιάω (-ιῶ), -είω, π.χ. κλαυσιάω, -ιῶ < κλαίω.
Επίσης, ρήματα παράγονται και από:
α. Επιρρήματα, π.χ. διχάζω (= διαιρώ σε δύο μέρη) < δίχα (= σε δύο μέρη), ἐγγίζω (= φέρνω κοντά) < ἐγγύς (= κοντά).
β. Επιφωνήματα, π.χ. οἰμώζω (= θρηνώ) < οἴμοι (= αλίμονο).
α. Πράξη που αρχίζει να γίνεται (εναρκτικά). Έχουν παραγωγική κατάληξη -σκω, π.χ. γηράσκω < γηράω (= γερνάω).
β. Πράξη που γίνεται συχνά ή με ένταση (θαμιστικά ή επιτατικά). Έχουν παραγωγικές καταλήξεις -άζω, -ίζω, -ύζω, π.χ. στενάζω (= στενάζω συχνά) < στένω.
γ. Έφεση, μεγάλη επιθυμία για εκείνο που δηλώνει το πρωτότυπο ρήμα (εφετικά). Έχουν παραγωγικές καταλήξεις -ιάω (-ιῶ), -είω, π.χ. κλαυσιάω, -ιῶ < κλαίω.
Επίσης, ρήματα παράγονται και από:
α. Επιρρήματα, π.χ. διχάζω (= διαιρώ σε δύο μέρη) < δίχα (= σε δύο μέρη), ἐγγίζω (= φέρνω κοντά) < ἐγγύς (= κοντά).
β. Επιφωνήματα, π.χ. οἰμώζω (= θρηνώ) < οἴμοι (= αλίμονο).
Απαντήσεις στις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου (σελ. 86)
1. Να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά των ρ. κτίζω και βαίνω (στήλη Αʹ) με την κατηγορία στην οποία ανήκουν (στήλη Βʹ).
2. Να γράψετε παράγωγα ρήματα της α.ε. από τα παρακάτω ονόματα (ουσιαστικά ή επίθετα).
3. Να γράψετε παράγωγα ουσιαστικά της α.ε. από τα επίθετα.
- το πρόσωπο που ενεργεί → κτίστης
- ενέργεια, κατάσταση → κτίσις, βαθμός
- αποτέλεσμα ενέργειας → κτίσμα, βῆμα
- τόπος → βάθρον
- όργανο, μέσο → βατήρ
2. Να γράψετε παράγωγα ρήματα της α.ε. από τα παρακάτω ονόματα (ουσιαστικά ή επίθετα).
- βάρβαρος > βαρβαρίζω
- σπουδή > σπουδάζω
- εὐθύς > εὐθύνω
- νίκη > νικῶ
- φόβος >φοβοῦμαι
3. Να γράψετε παράγωγα ουσιαστικά της α.ε. από τα επίθετα.
- γενναῖος > γενναιότης
- ἀφανής > ἀφάνεια
- εὐθύς > εὐθύτης
Οι όροι των απλών προτάσεων:
Υποκείμενο
|
Κατηγορούμενο του υποκειμένου
|
Αντικείμενο
|
Άμεσο + έμμεσο αντικείμενο
|
Κατηγορούμενο του αντικειμένου
|
Απαντήσεις στις ασκήσεις του βιβλίου (σελ. 88-89)
1. Να εντοπίσετε το ρήμα, το υποκείμενο και το κατηγορούμενο στις παρακάτω προτάσεις.
2. Να συμπληρώσετε το κατηγορούμενο στις παρακάτω προτάσεις.
3. Να βρείτε το ρήμα, το υποκείμενο και το αντικείμενο στις παρακάτω προτάσεις.
4. Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις που λείπουν στις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε τα κατηγορούμενα.
5. Να βρείτε τα αντικείμενα στις παρακάτω προτάσεις.
6. Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις που λείπουν στις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε τα αντικείμενα των ρημάτων.
7. Να βρείτε τα ρήματα και τα υποκείμενά τους στις παρακάτω προτάσεις και στη συνέχεια να τα μεταφέρετε στον αντίστοιχο τύπο του άλλου αριθμού.
8. Να βρείτε το ρήμα, το υποκείμενο και το αντικείμενο στις παρακάτω προτάσεις και στη συνέχεια να μεταφέρετε τα αντικείμενα στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού.
- Οὗτοί (Υ) εἰσι (Ρ) πονηροί (Κ).
- Σὺ (Υ) ἀνυπόδητος (Κ) καὶ ἀχίτων (Κ) διατελεῖς (Ρ) (= είσαι διαρκώς).
- Ὁ πόλεμος (Υ) πολλῶν αἴτιος (Κ) κακῶν γεγένηται (Ρ).
- ᾽Εμπόριον (Κ) ἦν (Ρ) τὸ χωρίον (Υ) (= η περιοχή ήταν εμπορικό λιμάνι) καὶ ὥρμουν (Ρ) αὐτόθι (= αγκυροβολούσαν εκεί) ὁλκάδες (Υ) πολλαί.
- Οἱ Καππαδόκαι (Υ) ὑπὸ ῾Ελλήνων Σύριοι (Κ) ὀνομάζονται (Ρ).
- ῾Η μὲν τοῦ σώματος ἰσχὺς (Υ) γηράσκει (Ρ), ἡ δὲ τῆς ψυχῆς ῥώμη (Υ) ἀγήρατός (Κ) ἐστι (Ρ).
- Οὐδεὶς (Υ) ἔστι (Ρ) μοι ἀλλότριος (Κ) (= ξένος), ἂν χρηστὸς (Κ) ᾖ (Ρ).
2. Να συμπληρώσετε το κατηγορούμενο στις παρακάτω προτάσεις.
- Έγώ καὶ σὺ φίλοι (φίλος) ἐσμέν.
- Μαθηταὶ (μαθητής) τοῦ Σωκράτους ἐστέ;
- Οἱ πρόγονοι ἦσαν σοφοὶ (σοφός) καὶ ἀγαθοὶ (ἀγαθός).
- Οἱ ἀδικοῦντες τὴν πόλιν ἡμέτεροι ἐχθροὶ (ἐχθρός) εἰσιν.
- ᾽Εκείνη ἡ γραῦς δικαία (δίκαιος) ἦν
3. Να βρείτε το ρήμα, το υποκείμενο και το αντικείμενο στις παρακάτω προτάσεις.
- ᾽Αλέξανδρος(Υ) ἐθήρευεν(Ρ) ἐλάφους(Α) ἐν τῷ ὄρει.
- Σωκράτης(Υ) διδάσκει(Ρ) τὴν ἀρετὴν(Α).
- ῾Ο στρατηγὸς(Υ) τὴν ἑλληνικὴν δύναμιν(Α) ἤθροιζεν(Ρ).
- Λέγει(Ρ) αὐτῷ(Α) ὁ νεανίσκος(Υ).
- Οἱ δικασταὶ(Υ) ἐθαύμασαν(Ρ) τὴν σοφίαν(Α) τοῦ νομοθέτου.
4. Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις που λείπουν στις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε τα κατηγορούμενα.
- ῾Η πόλις ἡμῶν ἔνδοξος(Κ) ἐγένετο.
- Σὺ τυφλὀς(Κ) τά τ’ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ’ ὄμματ᾽ (= και στα αυτιά και στο νου και στα μάτια) εἶ.
- ᾽Αλέξανδρος ἦν υἱὸς(Κ) Φιλίππου.
- Καὶ ἦν ἡ μάχη καρτερὰ(Κ). (= σφοδρή).
- Πᾶν ἀναγκαῖον πρᾶγμ’ ἀνιαρὸν(Κ) ἔφυ.
5. Να βρείτε τα αντικείμενα στις παρακάτω προτάσεις.
- Οἱ Φελλόποδες εὔχονται ἡμῖν(Αντ.Έμμεσο) εὔπλοιαν(Αντ.Άμεσο).
- Βασιλεὺς ἤκουσε Τισσαφέρνους(Αντ.Έμμεσο) τὴν Κύρου στρατείαν(Αντ.Άμεσο) (= εκστρατεία).
- Μή μοι(Αντ.Έμμεσο) φθονήσῃς τοῦ μαθήματος(Αντ.Άμεσο) (= μη μου αρνηθείς από φθόνο το μάθημα).
6. Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις που λείπουν στις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε τα αντικείμενα των ρημάτων.
- Οὗτος ἐθαύμαζε τὴν ἀρετὴν(Α) τῶν προγόνων.
- Οἱ ᾽Αθηναῖοι ἔπεμπον τοὺς νέους(Α) πρὸς τοὺς διδασκάλους.
- Καὶ ἔνθεν ὁρμηθεὶς πόλεις/ιν(Α) ἔκτισεν ᾽Αλέξανδρος.
- Ἡ πόλις ἐκράτησε τῶν ἐχθρῶν(Α) καὶ τρόπαι ἔστησεν.
- Οἱ ᾽Αθηναῖοι τοῖς συμμάχοις(Α) ὠργίζοντο.
7. Να βρείτε τα ρήματα και τα υποκείμενά τους στις παρακάτω προτάσεις και στη συνέχεια να τα μεταφέρετε στον αντίστοιχο τύπο του άλλου αριθμού.
- ῾Υμεῖς(Υ) ἐκινδυνεύσατε(Ρ) τὸν ἔσχατον κίνδυνον. - Σὺ ἐκινδύνευσας
- Οὗτος(Υ) ἐθαύμαζε(Ρ) τὴν ἀρετὴν τῶν προγόνων. - Οὗτοι ἐθαύμαζον
- Οἱ στρατιῶται(Υ) διέβαινον(Ρ) ἐκ τῆς Θρᾴκης εἰς τὴν ᾽Ασίαν. - Ὁ στρατιώτης διέβαινε
- Στέφανον ὁ νικητὴς(Υ) λαμβάνει(Ρ). - Οἱ νικηταὶ λαμβάνουσι
8. Να βρείτε το ρήμα, το υποκείμενο και το αντικείμενο στις παρακάτω προτάσεις και στη συνέχεια να μεταφέρετε τα αντικείμενα στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού.
- Οὐ φέρει(Ρ) καλὸν καρπὸν(Α) τοῦτο τὸ δένδρον(Υ). - καρποὺς
- Γέρων(Υ) ἀγροὺς(Α) καὶ ἀμπέλους(Α) εἶχε(Ρ). - ἀγρὸν καὶ ἄμπελον
- Οἱ ῞Ελληνες(Υ) φρουροῦσι(Ρ) τὰς πύλας(Α). - τὴν πύλην
- Οἱ Σμυρναῖοι(Υ) ἀποστέλλουσιν(Ρ) ἐς Κλάρον θεωρούς(Α). - θεωρὸν
- Οἱ ἡμέτεροι σύμμαχοι(Υ) ὑπομένουσι(Ρ) τοὺς κινδύνους(Α). - τὸν κίνδυνον